Zeynep Tufekci pent op Wired een puntige opsomming waarom grote platformen als Facebook en Twitter prima een ander business model kunnen kiezen dan het verzamelen en verhuren van persoonlijke data. Menig marketeer zal met afgrijzen de redenen lezen. Niets is zo prettig dan een versleutelde lijst van je nieuwsbrief-abonnees aan Facebook te geven om in ruil geld uit te geven om diezelfde abonnees op Facebook nieuwe advertenties of posts te laten zien. Het mechanisme van de grote partijen werkt feilloos voor marketeers en politieke campagnevoerders. Door de data die bij de platformen bekend is, te verrijken met de data die je zelf al in handen hebt, word jij er beter van. Wordt de eindgebruiker er beter van? Niet per se. Behalve dat je gratis op het platform mag, een netwerk van familie, vrienden en werk kunt opbouwen en er ongebreideld alles kunt posten wat je wilt. Dat diezelfde platformen zich uitstekend lenen voor manipulatie en authoritair gedrag, tja…daar kunnen we toch niets aan doen als marketeer? We móeten wel gebruik maken van die platformen, want onze doelgroep is echt niet bereid te betalen voor allerlei online diensten.
Tufekci legt uit waarom het anders zou kunnen. Waarom betalen we wel voor Netflix, Spotify en HBO? Ik heb geen inzichten hoe Youtube Premium het doet, maar ik vermoed dat het een prachtige testcase is voor het datagedreven Google om te zien hoe mensen reageren op de betaalmodel op het platform. De vraag of je zou willen betalen voor een platform om in contact te blijven met vrienden en familie komt wel vaker terug. Veelal is het antwoord negatief. Het is fijn dat Twitter gratis is en dat je op deze wijze je nieuws en informatie krijgt. Maar de meeste mensen zijn niet bereid er voor te betalen. Zegt dat eigenlijk niet genoeg over Twitter en het belang dat we hechten aan de mogelijkheden van het platform?
OK, regulatie dan? Is dat een optie? Tufekci geeft een aantal voorbeelden uit het verleden waar regulatie een belangrijke rol heeft gespeeld. Autogordels bijvoorbeeld. Of simpelweg veiliger auto’s. Waarom zou dat niet kunnen met onze digitale platformen? Er zijn inmiddels genoeg boeken geschreven en podcasts volgepraat over de voors en tegens. Ik denk dat we in 2019 wel serieuze stappen in die richting gaan zien. Dat kan zijn vanuit de Europese politiek, van de USA verwacht ik niet veel. Of het kan zijn vanuit actiegroepen. Of het zijn de eigen werknemers die besluiten stappen te ondernemen.
Het artikel van Tufekci zet je weer even aan het denken hoe we zo ver zijn gekomen. Waar we 10 jaar geleden (inclusief mezelf) nog verrukt waren over de kansen die Twitter, Facebook en al die anderen die kwamen en gingen, meer en meer voel ik me die kikker in die pot met langzamend kokend water. Ergens hebben we een verkeerde afslag genomen en is het tijd om bij te sturen.
