Nu de vakantie echt is afgelopen en ik weer aan het werk ben, valt me op hoe snel mijn online mobiel gedrag terugvalt naar de oude situatie.
Ik heb Twitter en Instagram niet gemist tijdens de vakantie. Nu ik twee weken aan het werk ben, staan de apps weer op mijn telefoon en open ik ze (te) snel . De apps zijn niet direct gerelateerd aan mijn werk. Ik hoef me niet bezig te houden met de social posts van onze opdrachtgevers. Het komt door iets anders.
Tijdens de vakantie was er vooral rust. We deden heel weinig, legden ons geen verplichtingen op om naar bepaalde steden te gaan of toeristische uitstapjes te maken. Er was weinig waarvoor ik mijn hersens moest inspannen. Er was vooral ontspanning gedurende de dag, dat is sowieso een goed beginpunt voor een geslaagde vakantie. De (intellectuele?) inspanning zocht ik door boeken te lezen en mijn favoriete bloggers en schrijvers te volgen via Inoreader op mijn telefoon.
Snackfeeds
Nu ben ik weer aan het werk. Na een dag vol denkwerk, overleg, het houden van interviews en over het algemeen behoorlijk inspannend intellectueel werk, heb ik ’s avonds veel meer de behoefte aan ontspanning. Mijn hersenen houden zichzelf voor dat die ontspanning niet zit in boeken, want dat zijn lange zinnen, je moet er over nadenken. Het zit ook niet in de blogposts van mijn netwerk. Wie weet wat ik tegenkom aan interessante artikelen die lang zijn om te lezen. En zitten er weer veel doorklinkt naar andere sites. Misschien zit er iets van waarde in en dan moet ik daar weer iets mee. Ja serieus, ik denk echt dat mijn hersenen zo werken.
Diezelfde hersenen willen nu de snackable, calorierijke maar voedingswaarde-arme feeds van Instagram en Twitter. En ik geef het grif toe, het is lekker om doelloos 30 minuten door Instagram Stories te swipen. Maar ik merk dat ik er al weer te onrustig van word. Om weer continu terug te gaan en verder te scrollen. Ondanks een streng regime van geblokte accounts, geweigerde termen, minder mensen te volgen, is het op Twitter toch al weer snel een kakofonie van ophef, meningen en virus-wetenschappers die binnen een paar dagen zijn omgeschoold tot experts op het gebied van diplomatie en buitenlandse politieke ontwikkelingen. Het zijn lege omhulsels die langs mijn ogen glijden. Als ze eenmaal buiten beeld zijn ben ik het al weer zo goed als vergeten. Maar het bevredigt even de behoefte dat ik weet wat er speelt.
Terwijl ik de laatste zin typ besef ik hoe absurd dit eigenlijk is.
Schermtijd
Ik heb de iOS Schermtijd beveiliging aangezet op mijn telefoon en laptop. Ik geef mezelf maximaal 15 minuten per dag op Twitter en Instagram. Maar ’s avonds op de bank zet ik met het grootste gemak die schermtijd weer uit om toch wat langer door te scrollen. Met alle gevolgen van dien. Ik lees veel minder en de teller van ongelezen artikelen in mijn RSS-lezer loopt op.
De Schermtijd optie is een goede beveiliging van Apple met kinderen, maar bij volwassenen is er nog een mentaal aspect te overwinnen. Mijn lizard-brain is te simpel en wil gewoon doorgaan, zie boven. Het gevoel van in controle zijn. Het gevoel dat je toch weer bij bent zonder de last dat je er teveel over hoeft na te denken. Dat overwint het elke keer van het te zachte stemmetje dat ik die Schermtijd niet moet uitzetten maar er mee moet dealen dat de tijd er op zit. Het vlees is te zwak, ik geef het toe. Ik kan mezelf er niet toe zetten om de Schermtijd de baas te laten zijn aan het einde van een lange werk- en denkdag. Ik heb mijn hersenen nog niet zover dat ze inzien dat een boek lezen net zo ontspannend kan zijn.
Focus
In de komende iOS 15 zit de mogelijkheid om Focus in te stellen. Dat is vooral gericht op notificaties, om deze op specifieke tijden te bezorgen, als het relevant voor je is. Volgens techjournalisten zit er geen verandering in de functionaliteit van Schermtijd. Ik zou graag zien dat het echt moeilijk wordt om Schermtijd uit te schakelen. Nu kan dat met één druk op de knop en hooguit nog een pincode. Maak het echt onmogelijk om de apps te openen.
Natuurlijk kan ik de apps weer verwijderen van mijn telefoon. Maar dat is weer het andere uiterste. Ik wil het gebruik beperken, maar dat wil niet zeggen dat ik er volledig afscheid van wil nemen. Het is een combinatie van eigen gedrag, wat laat ik toe in mijn tijd om te ontspannen, en de architectuur en algoritmes van de apps. Aan het laatste kan ik niets veranderen, het eerste wel.
Nog meer bewust zijn wat ik doe als ik mijn telefoon pak om te ontspannen. Nog meer bewust zijn waarom ik Schermtijd uit zet en of er geen alternatief is. Misschien zou dat wel een oplossing zijn. Op het scherm voor Schermtijd zijn alternatieve apps te vinden om te ontspannen. Die je zelf kunt instellen. Een lokaal spelletje, je RSS lezer of een ebook-app. Waarmee het nog eenvoudiger wordt om te switchen. Waar mijn vermoeide ik-wil-ontspannen-brein niet extra hoeft na te denken maar met één klik een betere keuze maakt.
👍
Ruud Brok
