Digging the digital

Moderatie is een stekelig onderwerp de afgelopen jaren. Grote sociale silo’s hebben zich gebrand aan de moderatie van berichten op hun platform. Soms succesvol, maar vaker krijgen ze de boemerang hard teruggegooid. Moderatie is niet eenvoudig en het is een dunne lijn waar je vaak op loopt. Zeker als je verdienmodel afhankelijk is van advertentiegeld. Waardoor je gedwongen wordt om je publiek zo lang mogelijk op het platform te houden en ze op allerlei manieren snel terug te krijgen. De algoritmisch gedreven newsfeed is gevuld met sensatie, tegenstelling, conflict en samenzweringen. Allemaal om het gebruik van het platform omhoog te krijgen en daar te houden.

Substack en moderatie

Substack is de grootste groeier in de nieuwsbrief-economie van 2020. Ze hebben een fenomenaal jaar achter de rug als het gaat om nieuwe schrijvers, meer lezers en aandacht in de pers. Hiermee komt ook nieuwe verantwoordelijkheid. Hoe gaat Substack om met content moderatie op hun platform? Vandaag publiceren ze een lange blogpost om er uitvoerig op in te gaan.

In eerste instantie was ik sceptisch over het standpunt van Substack, waarbij ze met vaagtaal zouden proberen om een standpunt in te nemen. Wat eenvoudig is te omzeilen als het er op aan zou komen. Maar ik werd prettig verrast. Ze nemen een heel duidelijk standpunt in wat betreft hun verdienmodel, de rol van de auteur en aanvullend contentmoderatie.

Standpunten

Het verdienmodel van Substack is altijd abonnementen, omzet voor de auteur. Dat houdt ze vrij om te moeten optimaliseren op engagement, om tegenstrijdige en radicale meningen een duwtje te geven en zo meer en langer bezoek te krijgen.

Censuur is geen goed uitgangspunt volgens Substack. Op het moment dat je bepaalde stemmen gaan verbieden op je platform, trek je de aandacht naar juist die stemmen of krijgt de auteur de rol van martelaar. Uit hun blogpost

We prefer a contest of ideas. We believe dissent and debate is important. We celebrate nonconformity.

Ik kan me vinden in dat uitgangspunt. Je hoeft het niet met alles eens te zijn wat je op een platform leest. Of wat je in een nieuwsbrief krijgt. Of wat je krijgt voorgeschoteld in zoekresultaten of aanbevelingslijstjes. Het is altijd goed om ideeën met debat en overtuiging een andere kant op te sturen. Niet door ze de mond te snoeren en te knevelen. Substack neemt wat mij betreft hier een goede afslag, leg de verantwoordelijkheid bij de auteur. Zolang Substack zich niet afhankelijk maakt van lezers die zo lang mogelijk op het platform moeten blijven, om zo meer geld te verdienen.

Netwerkeffecten

Daar ligt namelijk het probleem met Facebook. Dit platform leeft op het geld van adverteerders en is zo onlosmakelijk verbonden met het verzamelen van gebruikersdata om adverteerders beter tot dienst te zijn. Die data krijgen ze alleen als gebruikers zo lang mogelijk in contact blijven met het platform en er iets doen. Van zelf posten tot reageren tot op een like-knop drukken. Facebook zal er dus alles aan doen om gebruikers op hun platform te houden, door middel van persoonlijke nieuws-feeds, door de data weer te gebruiken om algoritmisch nieuwe berichten te tonen en door in te spelen op de primaire gevoelens van gebruikers: Woede, afkeur, verdriet, vrolijkheid etc. In die zin is Facebook nooit een objectief platform. Het zal altijd subjectieve keuzes maken in hun beslisbomen (al is het meer een beslis-jungle bij Facebook denk ik) om gebruikers een kant op te sturen. Substack hoeft die keuzes niet te maken. Zij bieden de instrumenten en het netwerkeffect, maar door de onafhankelijkheid van advertentiegeld, hoeven ze niet te optimaliseren op engagement.

Waar ze wel op moeten optimaliseren is schrijvers die voldoende betalende abonnees binnenhalen. Immers, daar zit het verdienmodel voor Substack. Van elk betaald abonnement houden ze 10% in eigen zak. Dus is het logisch dat Substack juist die titels promoot die veel betalende abonnees hebben. Nu wordt het interessant. Substack noemt zich expliciet niet apolitiek. Ze plaatsen zich op de liberale kant van het politieke spectrum, wat ze in hun uitgangspunten verduidelijken:

We believe that subscriptions are better than advertising. 

We believe in letting people choose who to trust, not having click-maximizing algorithms choose for them.

We believe that the prevailing media ecosystem is in disrepair and that the internet can be used to build something better. 

We believe that hosting a broad range of views is good for democracy. 

We believe in the free press and in free speech – and we do not believe those things can be decoupled. 

Als je de lijst met nieuwsbrieven bekijkt die de meeste omzet binnenhalen, dan staat The Dispatch al tijden fier op de eerste plek. The Dispatch is een netwerk van conservatieve auteur die onder de paraplu van één titel hun publiek bereiken. Meerdere grootverdieners bij Substack zitten aan de meer conservatieve kant van het spectrum. Dat vind ik een opvallende tegenstelling maar tegelijk tekenend voor de uitgangspunten van Substack. In september schreef Mark Stenberg al een interessant artikel over de groei van conservatieve titels op Substack.

Verantwoordelijkheid

Waar laat dat Substack met content moderatie? Ze leggen de verantwoordelijkheid bij de auteur. Op een open en vrij internet is dat volgens mij de enige juiste keuze. Met grondwet in de hand en mogelijk nationale wetgeving kun je nog enige hekken rondom die vrijheid zetten, maar in principe staat het iedereen vrij om te publiceren wat hij of zij wilt. Mits het binnen de grenzen van wetgeving blijft. Hoe ga je dan om met complotnieuwsbrieven, met extreem-anarchistische pamfletten? Die kunnen een plek krijgen. Het is aan de mediabedrijven zoals Facebook, Twitter en alle “reguliere” media hoe groot de megafoon is die ze geven aan de titels. Het is de keuze van de lezer om hier wel of geen aandacht aan te geven.

De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van pers zijn een groot goed, voor iedereen. Ik balanceer hierin op een quote en een cartoon.

Lees de hele blogpost van Substack en vorm je eigen opinie.

Header: “New Inventions of Modern Times [Nova Reperta], The Invention of Book Printing, plate 4” – Jan Collaert I (Bron: The Met)