informatiestress

Een thema waarmee mijn jaar begon was Information Overload. Op het congres met dezelfde titel mocht ik een afsluitende keynote geven over manieren waarop je Information Overload kon stoppen of verminderen. De week er voor was de door mij gewaardeerde Henk Blanken begonnen met een fraai drieluik over hetzelfde thema. Ik kan het je zeer aanraden om zijn artikelen eens rustig door te nemen en er je gedachten over te laten gaan, misschien eens een reactie bij hem achterlaten en de discussie aan te gaan. Een kleine bloemlezing uit de drieluik (die volgens mij nog een vierde deel krijgt, maar vierluik vind ik een stom woord)

Information Overload is een mythe: “We consumeren anders. Niet per se gezonder; we zijn welvarender maar ook zwaarlijviger. Toch zijn we niet in de war geraakt van het exponentieel groeiende aanbod. We hebben ermee leren omgaan.”

Informatiestress – Ik heb het internet uit!: “Dat heeft geleid tot een wat wezenloze paradox: hoewel we meer informatie kunnen vinden dan ooit, beperken we ons tot de websites die we al kenden, we dwalen niet meer verbaasd en worden dus ook minder verrast.”

Informatiecrisis – We weten samen te weinig: “Met internet keren we terug naar de kleine gemeenschappen van de achttiende eeuw, zij het anders, maar dat model blijkt eveneens mank: het past niet – uiteraard niet – op de geglobaliseerde samenleving van de eenentwintigste eeuw”

Met name het laatste deel over Informatiecrisis is een zeer interessant betoog over het gegeven dat we door internet makkelijker meer gelijkgestemden vinden. Dat is een mooi iets en dat maakt je als individu sterk. Maar tegelijkertijd, zo betoogt Blanken, deel je je informatie alleen met die groep gelijkgestemden en niet met het grote geheel. Hierbij haalt hij een speltheorie aan genaamd The Tragedy of the Commons: De vrijheid van het individu, zegt de speltheorie, leidt tot onderbenutting of overexploitatie van een collectief goed.

In de laatste alinea spreekt hij over het bestaan van een informatiegat en daar schiet het bij mij even voorbij. Want ik zie dat informatiegat nog niet goed voor me. Ik kan het niet goed definieren in het betoog van Henk. De zin er voor zegt dat in deze eeuw steeds meer informatie van minder betekenis is geworden voor iedereen. Ik probeer me dat even praktisch voor te stellen. Werkt goed bij me. Informatie die voor iedereen van betekenis is, zou kunnen zijn het nieuws over het huidige kabinet en het rapport Davids. Dat is informatie die in principe voor iedereen in Nederland van betekenis is. Daar verandert volgens mij niets aan. Wat wel is veranderd, is dat er nu veel meer informatie beschikbaar en vindbaar is die niet voor iedereen betekenisvol is. Niet-betekenisvolle informatie was er altijd al, alleen niet zo vindbaar en direct beschikbaar voor iedereen. Bijvoorbeeld nieuwe ontwikkelingen op social media gebied. Of het laatste wetenschappelijke nieuws. Of de laatste roddels over beroemdheden. Maar volgens mij is die informatie altijd al van minder betekenis is geweest voor iedereen. Maar deze informatie is nu makkelijker beschikbaar en inderdaad, het is er in grotere getale. Maar waar zit dat informatiegat dan?

Dan komen we volgens mij toch weer op mijn reactie die ik al in het eerste stuk van Henk gaf, het gaat niet om informatie overload, maar om filter failure. De filters die we gebruiken om de beschikbare informatie te verwerken, organiseren en door te geven zijn achterhaald en we hebben een inhaalslag nodig. Of die inhaalslag uit software (denk aan iets als Evernote) komt, uit hardware (slimmere mobiele devices) of biotechnologie (brain implants), daar doe ik maar even geen uitspraak over.

Ik ben erg benieuwd naar het vierde deel van het drieluik!