Frank Meeuwsen

Simpel uitgelegd, Go is een vijandig spel met als doel een groter totaal gebied van het bord met stenen te omringen dan de tegenstander.

Zo’n 3 weken geleden heb ik dit spel opnieuw ontdekt. Jaren geleden keek ik er eens naar en leek het me interessant. Maar gebeurde er weinig bij me om het ook te spelen. Recent vond ik de site Online-go.com waar je tegen elkaar en tegen computers kunt spelen. De site heeft een eigen interactieve startersgids en talrijke handleidingen om te starten met het bijzondere spel.

Bijzonder, want er zijn in wezen slechts twee regels in Go:

• De regel van vrijheid stelt dat elke steen die overblijft op het bord ten minste één open punt ( vrijheid ) moet hebben dat direct orthogonaal grenst (omhoog, omlaag, links of rechts) , of deel moet uitmaken van een verbonden groep die heeft minstens één zo’n open punt (vrijheid) ernaast. Stenen of groepen stenen die hun laatste vrijheid verliezen, worden van het bord verwijderd.
• De ko-regel stelt dat de stenen op het bord nooit een eerdere positie van stenen mogen herhalen. Bewegingen die dat zouden doen, zijn verboden, en dus zijn alleen zetten elders op het bord die beurt toegestaan.

Met deze twee regels is het spel al te spelen, maar zijn er ontelbare mogelijkheden en richtingen waar het spel op kan. Go is een van de oudste spellen ter wereld, zo’n 2500 jaar geleden in China ontstaan.

Toen ik begon met Go maakte ik de vergelijking met dammen, waar je elkaars stenen slaat om zo het spel te winnen. Tot ik in de Sensei’s Library (jaja) dit waardevolle spelinzicht las:

Het doel van een aanval (en dus van het spel!) is niet om de tegenstander uit te schakelen, maar om gebied en invloed te winnen. Het verkrijgen van het grondgebied is veel belangrijker dan het veroveren van stenen van je tegenstander.

Denk na over het maken van iets in plaats van het vernietigen van iets.

Langzaam maar zeker ontdek ik diepere lagen in het spel Go. Er zitten filosofische aspecten aan hoe je het spel wilt spelen en hoe je er naar kijkt. Go is een diep strategisch spel waar elke steen evenveel waarde heeft en waar je kijkt naar de opbouw van je veld. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld schaken, waar de stukken een andere waarde hebben en waar het spel meer destructief is (stukken slaan). Het destructieve geldt ook voor dammen. Een ander strategisch spel zoals Backgammon heeft door de dobbelsteen een kanselement, waardoor het deels een spel van geluk wordt. Over de relatie tussen het eeuwenoude spel en (Oosterse) filosofie is online genoeg moois te vinden.

Go community

Het mooie aan Online-Go.com is dat je spellen op je eigen tempo kunt spelen. Zo ben ik sinds 10 april met een partij bezig, waar ik zo eens per dag kijk en een zet doe. Ik speel het op mijn eigen tempo. Tegelijk heeft de site de mogelijkheid om zetten vooruit te maken in een kladversie van je spel. Zo kun je zien hoe jouw zet leidt tot mogelijke vervolgzetten en het spelverloop. De community rondom Go is enorm actief online. Dat is niet zo raar. Ik vermoed dat er een grote overlap is tussen Go spelers en de vroege internetgebruikers die de eerste communities startten. Er is zelfs een sterke link tussen de geschiedenis van videogames en Go. Nolan Bushnell is de oprichter van Atari, het beroemde videoconsole bedrijf. Bushnell was niet alleen een fervent Go speler, de naam Atari komt rechtsreeks uit het spel Go en is een specifieke staat in het spel, waar één steen omringd wordt door drie stenen van de tegenstander en op het punt staat om verloren te raken. Het is dus niet toevallig dat Bushnell zijn videogame bedrijf zo noemde.

Je kunt meekijken met live wedstrijden en op Twitch zijn talrijke analyses en vooruitblikken op partijen te vinden. Dit weekend is er het 50e Go Toernooi van Praag te volgen. Het toernooi is op Twitch te volgen, er is een Discord server om te chatten met gelijkgestemden en de teamindeling is live te volgen in een Google Spreadsheet.

Natuurlijk zijn er ook offline Go clubs, waaronder de Go Club Utrecht. Ik heb nog niet de intentie om lid te worden van een club, maar wie weet in de toekomst. Ik speel Go eerst een tijdje digitaal. Weer eens bekijken of het iets voor me is. Of het blijft hangen in mijn interessegebieden. En of ik er iets beter in kan worden.

Want ik ben Go nog aan het leren. Ik verlies alles en ik maak hele kleine stapjes. Maar net als met alle andere sporten en hobbies (hardlopen, miniaturen maken) geldt hier ook, als je beter Go wilt leren spelen, zul je veel Go moeten spelen. Met dank aan Oskar voor deze wijsheid. Mijn profiel is openbaar als je een keer wilt spelen.

“Lose your first fifty games as fast as possible”
Go proverb